Klik op de afbeelding voor vergrote weergave met beschrijvende tekst
Klimopbremraap (Orobanche hederae)
De meest voor de handliggende manier om de Klimopbremraap te herkennen is de aanwezigheid van klimop (Hedera). Maar je kunt ook de plant nader bekijken om de verschillen met andere bremrapen te vinden.
Elke bloem heeft slechts 1 schutblaadje. De kelk bestaat uit 2 helften, die alleen van voren soms aan hun voet samenhangen en elk in 1 of 2 tanden uitlopen. De Hennepvreter en de Blauwe bremraap hebben 3 schutblaadjes.
De stempel is geel. Vergelijk de purperkleurige, bruine, violette of rode stempel van Walstrobremraap, Bitterkruidbremraap en Klavervreter.
De kelktanden reiken tot dichtbij of zelfs voorbij de plaats waar de bloemkroon zich in 2 lippen verdeelt. De meeldraden beginnen 3-4 mm boven de voet van de kroonbuis. Ze zijn aan de voet behaard. De bloemen zijn geelachtig met paarse aderen.
Elke bloem heeft slechts 1 schutblaadje. De kelk bestaat uit 2 helften, die alleen van voren soms aan hun voet samenhangen en elk in 1 of 2 tanden uitlopen. De Hennepvreter en de Blauwe bremraap hebben 3 schutblaadjes.
De stempel is geel. Vergelijk de purperkleurige, bruine, violette of rode stempel van Walstrobremraap, Bitterkruidbremraap en Klavervreter.
De kelktanden reiken tot dichtbij of zelfs voorbij de plaats waar de bloemkroon zich in 2 lippen verdeelt. De meeldraden beginnen 3-4 mm boven de voet van de kroonbuis. Ze zijn aan de voet behaard. De bloemen zijn geelachtig met paarse aderen.
Kenmerken van het geslacht Bremraap (Orobanche) waartoe Klimopbremraap behoort.
Het geslacht Bremraap (Orobanche) binnen de Bremraapfamilie ontleent haar naam aan de eigenschappen van de Grote Bremraap (O. rapum-genistae): deze soort woekert uitsluitend op Brem en de forse stengel is, waar hij vergroeid is met de wortel van de Brem, verdikt tot een dik beschubde knol of raap.
De bremrapen zijn fraaie, hoog oprijzende planten, die wat doen denken aan orchideeën zonder bladgroen. Handigste kenmerk bij determinatie is de gastplant. Elke soort heeft zo haar eigen voorkeuren. De meest algemene soort is de Walstrobremraap.
Behalve de gastheer zijn er natuurlijk ook uiterlijke verschillen aan de hand waarvan je de soort op naam kunt brengen. Het gaat hierbij vooral om de kenmerken van de kelkblaadjes. Ook de kleur van de stempel kan een rol spelen.
- De kelk vormt één geheel en heeft 4-5 tanden, onder elke bloem zitten 3 schutblaadjes, 1 grote en 2 kleintjes ==> Hennepvreter, Blauwe bremraap
- In alle andere gevallen bestaat de kelk uit twee helften die soms hooguit aan de voet nog aan elkaar vastzitten. Elke helft heeft 1 of 2 tanden.
- De stempel is geel ==> Grote bremraap, Klimopbremraap, Rode bremraap of een zeldzame variant van Walstrobremraap.
- De stempel is purperkleurig, bruin, violet of rood ==> Walstrobremraap, Bitterkruidbremraap, Klavervreter, Bleke bremraap, Violette bremraap
In de duinen tref je vooral de Walstrobremraap en de Bitterkruidbremraap aan. De Blauwe bremraap is ook een soort van de duinen, maar uiterst zeldzaam.
Walstrobremraap - De twee helften van de kelk raken elkaar aan de voorzijde. Om dit te constateren moet je eerst het lange schutblad naar beneden trekken. De kelkbladen zijn meernervig en ongeveer half zo lang als de kroonbuis. De bloemkroon is op de rug gekromd. De meeldraden zijn minstens tot het midden behaard. De bloemen zijn geelachtig tot roodbruin, ze ruiken naar kruidnagel. De bovenlip heeft naar voren gerichte tanden.
Bitterkruidbremraap
- De twee helften van de kelk staan los van elkaar. De kelkbladen zijn ongeveer even lang als de kroonbuis. Ze zijn ongedeeld of hebben een tandje. De meeldraden zijn vanaf de voet tot ongeveer halverwege behaard. De stempel is donkerbruin. De bloemkroon is geelwit, violet geaderd, op de rug recht en aan de top naar voren gekromd. De lippen zijn stomp getand. De bovenlip is ongedeeld.
Bremrapen en hun gastheer
Het geslacht Bremraap (Orobanche) binnen de Bremraapfamilie ontleent haar naam aan de eigenschappen van de Grote Bremraap (O. rapum-genistae): deze soort woekert uitsluitend op Brem en de forse stengel is, waar hij vergroeid is met de wortel van de Brem, verdikt tot een dik beschubde knol of raap.
De bremrapen zijn fraaie, hoog oprijzende planten, die wat doen denken aan orchideeën zonder bladgroen. Handigste kenmerk bij determinatie is de gastplant. Elke soort heeft zo haar eigen voorkeuren. De meest algemene soort is de Walstrobremraap.
Behalve de gastheer zijn er natuurlijk ook uiterlijke verschillen aan de hand waarvan je de soort op naam kunt brengen. Het gaat hierbij vooral om de kenmerken van de kelkblaadjes. Ook de kleur van de stempel kan een rol spelen.
- De kelk vormt één geheel en heeft 4-5 tanden, onder elke bloem zitten 3 schutblaadjes, 1 grote en 2 kleintjes ==> Hennepvreter, Blauwe bremraap
- In alle andere gevallen bestaat de kelk uit twee helften die soms hooguit aan de voet nog aan elkaar vastzitten. Elke helft heeft 1 of 2 tanden.
- De stempel is geel ==> Grote bremraap, Klimopbremraap, Rode bremraap of een zeldzame variant van Walstrobremraap.
- De stempel is purperkleurig, bruin, violet of rood ==> Walstrobremraap, Bitterkruidbremraap, Klavervreter, Bleke bremraap, Violette bremraap
In de duinen tref je vooral de Walstrobremraap en de Bitterkruidbremraap aan. De Blauwe bremraap is ook een soort van de duinen, maar uiterst zeldzaam.
Walstrobremraap - De twee helften van de kelk raken elkaar aan de voorzijde. Om dit te constateren moet je eerst het lange schutblad naar beneden trekken. De kelkbladen zijn meernervig en ongeveer half zo lang als de kroonbuis. De bloemkroon is op de rug gekromd. De meeldraden zijn minstens tot het midden behaard. De bloemen zijn geelachtig tot roodbruin, ze ruiken naar kruidnagel. De bovenlip heeft naar voren gerichte tanden.
Bitterkruidbremraap
- De twee helften van de kelk staan los van elkaar. De kelkbladen zijn ongeveer even lang als de kroonbuis. Ze zijn ongedeeld of hebben een tandje. De meeldraden zijn vanaf de voet tot ongeveer halverwege behaard. De stempel is donkerbruin. De bloemkroon is geelwit, violet geaderd, op de rug recht en aan de top naar voren gekromd. De lippen zijn stomp getand. De bovenlip is ongedeeld.
Bremrapen en hun gastheer
- Grote bremraap (O. rapum-genistae)- Brem
- Klimopbremraap (O. hederae) - Klimop (vaak in tuinen)
- Rode bremraap (O. lutea) - Luzerne, Sikkelklaver
- Walstrobremraap (O. vulgaris) - Walstro en andere Sterbladigen, soms op Composieten
- Bitterkruidbremraap (O. picridis) - Bitterkruid
- Klavervreter (O. minor) - Vlinderbloemigen, Peen, Kaardebol
- Bleke bremraap (O. pallidiflora) - Distelsoorten
- Violette bremraap O. amethystea) - Kruisdistel
- Centauriebremraap (O. major) - Grote Centaurie
- Blauwe bremraap (O. purpurea) - Gewoon duizendblad, Duinaveruit en andere Alsem-soorten
- Distelbremraap (O. reticulata) - Distel- en Vederdistelsoorten
| familie | Bremraapfamilie (Orobanchaceae ) |
| info familie | De leden van de bremraapfamilie zijn wortelparasieten. Als kiemplantje boort de plant zich al in de wortel van de gastplant en groeit vandaar uit omhoog. Ook de nieuwe wortels hechten zich aan de gastplant. Aanvankelijk behoorde alleen het geslacht Bremraap tot deze familie. Nieuwere inzichten leidden ertoe dat ook de Schubwortel, en weer later ook een aantal leden van de Helmkruidfamilie bij deze familie werden ingedeeld. De geslachten Schubwortel en Bremraap binnen deze famillie hebben geen bladgroen, maar zijn in plaats daarvan bedekt met bleke of bruine schubben. Andere geslachten zoals de Ogentroost en Ratelaar hebben wel groene bladeren. De stijlen staan boven op het vruchtbeginsel. Bij leden van de lipbloemfamilie staat de stijl tussen de vier delen van het vruchtbeginsel. Er zijn 2-4 meeldraden, de kelk is 4- of 5-tallig. De kroonslippen (bloemblaadjes) zijn ongelijk van grootte en vorm. |
| naam | klimopbremraap (Orobanche hederae) |
| waar | woekert op klimop |
| bloei | mei - juni |
| kleur | geelachtig met paarse aderen |
| blad | geen blad, schubben op de stengel |
| vrucht | windzaad |