Duinkruiskruid

Klik op de afbeelding voor vergrote weergave met beschrijvende tekst

Duinkruiskruid (Senecio dunensis)

Duinkruiskruid is een ondersoort van het Jacobskruiskruid. De bloem van het duinkruiskruid heeft echter geen lintbloemen zoals het Jacobskruiskruid. Ook de groeiplaats verschilt: het duinkruiskruid groeit uitbundig in de duinen, vooral op kalkhoudende bodem, maar het Jacobskruiskruid kan niet tegen zout, zelfs niet tegen de zoute zeewind. Het duinkruiskruid is een echte vlinderplant, zoals alle kruiskruiden. Kruiskruid is zeer giftig voor zoogdieren. De rups van de Sint-Jacobsvlinder gebruikt dit gif juist om met het gif in zijn lijf zichzelf te beschermen tegen gegeten worden. Zodra hij zich verpopt, scheidt hij het weer uit.
Kenmerken van het geslacht Jacobskruiskruid  (Jacobaea) waartoe Duinkruiskruid behoort.

Het geslacht Jacobskruiskruid behoorde vroeger tot het geslacht Senecio. Op basis van DNA-kenmerken is het Jacobskruiskruid afgesplitst van deze groep.
Het Jacobskruiskruid verschilt van de Senecio-soorten in het aantal binnenste omwindselbladen en lintbloemen. Het aantal omwindselbladen bij het Jacobskruiskruid is gelijk of 1 hoger dan het aantal lintbloemen. Bij Senecio-soorten zijn het er 1,5-2 maal zo veel.

Een tweede verschil kun je met een loepje zien bij de vruchtwand. Deze is bij het Jacobskruiskruid glad en bij de Senecio-soorten fijn papilleus. Er zijn diverse kruiskruiden.
In de duinen tref je vooral het Duinkruiskruid aan. Dit is een ondersoort van het Jacobskruiskruid. Het verschil zit in de lintbloemen (straalbloemen) - het Duinkruiskruid heeft alleen buisbloemen. Hierdoor lijkt het op het boerenwormkruid. De laatste heeft echter een meer varenachtig blad.



Kruiskruid is bijzonder giftig voor dieren. De enige die hier zijn voordeel mee doet is de rups van de Sint_Jacobsvlinder, voor wie het Jacobskruiskruid de waardplant is: door het gif in zijn lijf wordt de rups onaantrekkelijk om gegeten te worden. De rups is door zijn ′zebrastrepen′ gemakkelijk te herkennen.

SPECIFICATIES - duinkruiskruid
familieComposietenfamilie (Compositae of Asteraceae:)
info familieDe Composietenfamilie is op de Orchideeënfamilie na de grootste plantenfamilie. Meer dan een tiende deel van onze inlandse soorten behoren tot deze groep. Kenmerkend voor deze familie is de samenstelling van de bloem: elke ′bloem′ bestaat uit een aantal kleine bloempjes. Die kleine bloempjes hebben niet ieder een eigen kelk, maar ze worden bijeengehouden door een korfje of omwindsel van blaadjes. Zie voor meer informatie over deze familie Infoteksten/gele composieten elders op deze site.
naam duinkruiskruid (Jacobaea vulgaris subsp. dunaris)
waar duinen
bloei juli - oktober
kleur geel
blad onderste bladeren veerdelig met kleine eindslip; bovenste dubbel veerdelig en half stengelomvattend
vrucht behaarde vrucht