Klik op de afbeelding voor vergrote weergave met beschrijvende tekst
Reuzenbovist (Langermannia gigantea)
Vooral in het groene grasland lijkt de Reuzenbovist nog het meest op een vergeten voetbal.
Aanvankelijk is deze grote, ronde zwam (ze kan tot wel 80 cm breed worden) aan de buitenzijde zuiver wit en glad. Het vlees is stevig. Bij het rijper worden verkleurt de zwam via lichtgeel naar bruin. Het gladde oppervlak wordt rimpeliger. De inhoud van de grote bol verandert in een olijfbruine sporenmassa. Wanneer de bol uiteindelijk openscheurt verstuift de sporenmassa. De zwam zit slechts met enkele myceliumstrengen losjes vast in de grond. De bol raakt dan ook gemakkelijk los en rolt als een echte voetbal over de grasmat, waarbij de sporen ontsnappen door de ontstane scheuren.
De Reuzenbovist komt voor op voedselrijke (zandige) klei- en veengrond in sterk bemeste weilanden, in boomgaarden, bermen en parken en ook in loofbossen en struwelen. Zolang de Reuzenbovist nog jong en wit is, is deze in principe eetbaar. Toch kun je hem ook dan beter laten staan. Reuzenbovisten kunnen zware metalen en radio-actieve stoffen opnemen in hun vruchtlichamen in concentraties die niet echt gezond meer zijn. Ook hun voorkeur voor hondenuitlaatplaatsen en de bijbehorende hondenpoep maakt ze niet echt tot een aantrekkelijk gerecht. Niet meer smetteloos witte Reuzenbovisten zijn giftig. En dan komt daar tot slot nog het simpele feit bij dat ze van zichzelf smakeloos zijn en weinig voedingsstoffen bevatten. De supermarkt-champignon is in alle opzichten een betere optie.
Aanvankelijk is deze grote, ronde zwam (ze kan tot wel 80 cm breed worden) aan de buitenzijde zuiver wit en glad. Het vlees is stevig. Bij het rijper worden verkleurt de zwam via lichtgeel naar bruin. Het gladde oppervlak wordt rimpeliger. De inhoud van de grote bol verandert in een olijfbruine sporenmassa. Wanneer de bol uiteindelijk openscheurt verstuift de sporenmassa. De zwam zit slechts met enkele myceliumstrengen losjes vast in de grond. De bol raakt dan ook gemakkelijk los en rolt als een echte voetbal over de grasmat, waarbij de sporen ontsnappen door de ontstane scheuren.
De Reuzenbovist komt voor op voedselrijke (zandige) klei- en veengrond in sterk bemeste weilanden, in boomgaarden, bermen en parken en ook in loofbossen en struwelen. Zolang de Reuzenbovist nog jong en wit is, is deze in principe eetbaar. Toch kun je hem ook dan beter laten staan. Reuzenbovisten kunnen zware metalen en radio-actieve stoffen opnemen in hun vruchtlichamen in concentraties die niet echt gezond meer zijn. Ook hun voorkeur voor hondenuitlaatplaatsen en de bijbehorende hondenpoep maakt ze niet echt tot een aantrekkelijk gerecht. Niet meer smetteloos witte Reuzenbovisten zijn giftig. En dan komt daar tot slot nog het simpele feit bij dat ze van zichzelf smakeloos zijn en weinig voedingsstoffen bevatten. De supermarkt-champignon is in alle opzichten een betere optie.
Kenmerken van het geslacht Bovisten (Calvatia) waartoe Reuzenbovist behoort.
Tot het geslacht Calvatia behoren de Zwartwordende bovist, de Loodgrijze bovist, de Plooivoetstuifzwam, de Ruitjesbovist, de Reuzenbovist en de Grote kop-op-schotel.
Bovisten zijn bol- tot peervormig. Soms hebben ze een korte steel. Jonge bovisten hebben zowel in het bolletje als in de steel wit vlees. Bij het ouder worden verandert alles in gleba, een bruine sporenmassa. Er is meestal geen subgebla, een steriel steunweefsel in de steel. Als er wel subgleba is, dan is dit nooit meerkamerig.
Bovisten hebben nooit stekels op het bolletje. Het oppervlak kan iets bemeeld, zemelig, korrelig of wrattig zijn.
Als de sporen rijp zijn scheurt de bovenkant open en stuift het bolletje leeg in de wind. De lege bolletjes kun je nog lang vinden, soms als klein regentonnetje.
Vergelijk de Stuifzwammen
Stuifzwammen zijn peer- of zakvormig. Ze hebben altijd een steelvormig gedeelte. Jonge stuifzwammen hebben ook wit vlees zowel in het bolletje als in de steel. Bij het ouder worden ontstaat er echter alleen in het bolletje een sporenmassa (gleba). In de steel ontstaat een steriel steunweefsel, het subgleba. Dit is altijd meerkamerig.
Stuifzwammen dragen vaak stekeltjes. Deze stekeltjes vallen bij sommige soorten al snel af.
Als de sporen rijp zijn ontstaat er in het bolletje aan de bovenzijde een opening, hierdoor kunnen de sporen ontsnappen. Het sponsachtige steeltje met het lege bolletje blijft achter.
Tot het geslacht Calvatia behoren de Zwartwordende bovist, de Loodgrijze bovist, de Plooivoetstuifzwam, de Ruitjesbovist, de Reuzenbovist en de Grote kop-op-schotel.
Bovisten zijn bol- tot peervormig. Soms hebben ze een korte steel. Jonge bovisten hebben zowel in het bolletje als in de steel wit vlees. Bij het ouder worden verandert alles in gleba, een bruine sporenmassa. Er is meestal geen subgebla, een steriel steunweefsel in de steel. Als er wel subgleba is, dan is dit nooit meerkamerig.
Bovisten hebben nooit stekels op het bolletje. Het oppervlak kan iets bemeeld, zemelig, korrelig of wrattig zijn.
Als de sporen rijp zijn scheurt de bovenkant open en stuift het bolletje leeg in de wind. De lege bolletjes kun je nog lang vinden, soms als klein regentonnetje.
Vergelijk de Stuifzwammen
Stuifzwammen zijn peer- of zakvormig. Ze hebben altijd een steelvormig gedeelte. Jonge stuifzwammen hebben ook wit vlees zowel in het bolletje als in de steel. Bij het ouder worden ontstaat er echter alleen in het bolletje een sporenmassa (gleba). In de steel ontstaat een steriel steunweefsel, het subgleba. Dit is altijd meerkamerig.
Stuifzwammen dragen vaak stekeltjes. Deze stekeltjes vallen bij sommige soorten al snel af.
Als de sporen rijp zijn ontstaat er in het bolletje aan de bovenzijde een opening, hierdoor kunnen de sporen ontsnappen. Het sponsachtige steeltje met het lege bolletje blijft achter.
| familie | Stuifzwammen (Lycoperdaceae) |
| info familie | Stuifzwammen behoren tot de klasse van de Gasteromyceten- Buikzwammen. De sporen van Buikzwammen zitten in een bol, knol of zak. In de bol, knol of zak zit een kiemvlies waarop de sporen groeien. Dit kiemvlies kan op verschillende wijzen aanwezig zijn. Vaak is er een soort van inwendige steeltje. En vaak is er het zogenaamde gleba aanwezig, een sponsachtig weefsel waarin zich een of meer holtes (kamers) bevinden. In de kamers zit het kiemvlies. Soms is er ook een sponsachtig weefsel waarin geen kiemvlies aanwezig is, dit weefsel wordt het subgleba genoemd. Voor een juiste determinatie is het altijd nodig om de vruchtlichamen open te snijden om te zien of er (sub)gleba aanwezig is. De vruchtlichamen scheuren bij rijpheid van de sporen aan de bovenzijde open, zodat een wijde, diep komvormige opening ontstaat of er ontwikkelt zich aan de bovenzijde een kleine opening, waardoor de olijf- tot donkerbruine sporen door regendruppels of door aanraking worden weggeblazen. Tot de familie van de Stuifzwammen behoren de Bovisten en de Stuifzwammen. De Stuifballen behoren inmiddels tot de familie Tulostomataceae. De Aardappelbovisten tot de familie Scleroderma. Stuifzwammen zijn peer- of zakvormig. Jong hebben ze aan de binnenzijde wit vlees. Ze hebben een steelvormig gedeelte. De sporen worden uitsluitend in het bolvormig gedeelte gevormd en niet in de steel. Het subgleba is altijd meerkamerig. | Belangrijk bij de Stuifzwammen is ook de soort stekeltjes op het bolletje. Kijk als eerste of je ze kunt wegkrabben en of er dan een netachtige structuur achterblijft. Ook de kleur van het onderliggende velletje is belangrijk. Bovisten zijn bol- of peervormig. Sommige soorten hebben een korte steel. Ook hier hebben jonge exemplaren aan de binnenzijde wit vlees. Bij het ouder worden verandert alles in gleba, bruin gekleurd van de sporen. Het subgleba is afwezig of indien aanwezig, nooit meerkamerig. Bovisten hebben geen stekeltjes op hun bolletje. Het oppervlak kan wat bemeeld, zemelig, korrelig of wrattig zijn. |
| naam | reuzenbovist (Langermannia gigantea) |
| waar | in weilanden, tuinen, bossen. op zandige of verstoorde klei- en veengrond |
| sporeekleur | olijfbruin |
| hoed | zuiver wit, later bruin, 1--30(50) cm breed |
| steel | myceliumstrengen aan de basis |
| plaatjes | sporen bolvormig, glad tot fijn wrattig - inhoud bol verandert in stuivende sporenmassa |