Gewoon plooirokje

Klik op de afbeelding voor vergrote weergave met beschrijvende tekst

Gewoon plooirokje (Parasola%20plicatis)

De Plooirokjes behoren tot het geslacht van de Inktzwammen, maar anders dan de echte inktzwamnen vervloeien de plooirokjes niet.

Kenmerkend voor de plooirokjes zijn de diep radiair gevoorde hoed waaraan de paddenstoel haar naam dankt en de breekbare steel. De hoedkleur is wittig-grijs tot geelbruin, het centrum is oranjebruin. De lamellen kleuren diepzwart door de sporen, ze staan los van de steel.

Het Gewone plooirokje groeit veelal in gazons.

Het Gewone plooirokje is zonder microscoop niet te onderscheiden van het Geelbruin plooirokje.

Onder de microscoop:
Sporen 10-14,5x7-10,5x6,5-8 mu, eivormig tot ellipsvormig, met of zonder 5-6 ronde hoeken in vooraanzicht, ellipsvormig in zijaanzicht, met excentrische kiempore.
Vergelijk Geelbruin plooirokje (P. leiocephala)
Sporen 8-12x7x10,5x5,5-7 mu, ellipsvormig in zijaanzicht, 5-hoekig tot harvormig in vooraanzicht.
De sporen van het Gewone plooirokje zijn dus meer langwerpig.
Het Geelbruine plooirokje groeit bij voorkeur op houtsnippers of bodem op schaduwrijke plaatsen, ze groeit zelden op gazons of andere grassige bodems.
Kenmerken van het geslacht Inktzwammen  (Parasola) waartoe Gewoon plooirokje behoort.

Inktzwamachtige paddestoelen

De inktzwamachtigen zijn volgens de laatste inzichten op grond van DNA-onderzoek ingedeeld in 4 geslachten, Coprinus, Coprinopsis, Parasola en Coprinellus.

Van deze vier wordt Coprinus gerekend tot de familie Agaricaceae, de overige drie tot de familie Psathyrellaceae.

Het geslacht Coprinus

bevat slechts enkele soorten, de bekendste hiervan is Coprinus comatus (Geschubde inktzwam). Kenmerken van dit geslacht
- ring rond de steel
- jonge lamellen rozig
- koordachtige bundel vezels in de holle steel

Het geslacht Parasola

bestaat uit kleine, paraplu-achtige soorten zonder universeel velum, derhalve met hoeden zonder schubjes, vlokjes, korreltjes enz.
De bekendste soort uit dit geslacht is Parasola plicatilis (Gewoon plooirokje).

Coprinopsis en Coprinellus

zijn zonder microscoop moeilijk van elkaar te onderscheiden. Coprinopsis heeft vaak een duidelijker aanwezig velum, maar dat is geen wet van Meden en Perzen.
Soorten met een ozonium (oranje matje van vezels rond de steel) of soorten met mica-achtige korrels op het hoedoppervlak of soorten die slechts deels vervloeien behoren altijd tot Coprinellus.
Daarna moet de microscoop er toch aan te pas komen. Je kijkt dan naar type hoedhuid en eigenschappen van het velum. Ook de vorm van de sporen speelt een belangrijke rol bij determinatie.
Bekende Coprinopsis soorten zijn Coprinopsis ammophilae (Helminktzwam) en Coprinopsis atramentaria (Grote kale inktzwam) en verder nog een hele waslijst.
De bekendste Coprinellus soorten zijn waarschijnlijk wel de Coprinellus micaceus (Gewone glimmerinktzwam) en de Coprinellus disseminatus (Zwerminktzwam) en verder ook hier nog een hele waslijst aan soorten. Op de Verspreidingsatlas kun je de waslijsten bekijken.

SPECIFICATIES - gewoon_plooirokje
familieFranjehoeden (Psathyrellaceae)
info familiePsathyrellaceae is een paddestoelenfamilie die gekenmerkt wordt door zwarte of donkerbruine sporen en vaak fragiele vruchtlichamen. De vervloeiende inktzwammen uit de vroegere Coprinaceae familie worden inmiddels ook tot deze familie gerekend.
naam gewoon_plooirokje (Parasola plicatis)
waar in gras, parken, gazons, wegbermen en graslanden op voedselrijke bodem
sporeekleur zwart
hoed lichtbruin tot wittig-grijs, centrum oranjebruin, diep radiair gevoord, 5-13x4-10 mm
steel 4-6 cm x 1-2 cm, breekbaar, met knollige basis
plaatjes wittig tot grijszwart, los van de steel