Klik op de afbeelding voor vergrote weergave met beschrijvende tekst
Gewoon gaffeltandmos ()
Gewoon gaffeltandmos kan tot zo′n 10 cm hoog worden en groeit in geelgroene tot donkergroene zoden, pollen of kussens.
Het blad is 4-7,5 mm lang, smal lancetvormig uitlopend in een lange, smalle punt die grotendeels uit nerf bestaat. Het blad is meestal iets gebogen, maar kan ook recht zijn, bij droogte niet gekroesd. Bladranden bij de top duidelijk gezaagd. De achterzijde van de nerf heeft verhoogde, eveneens gezaagde cellen, deze zijn met een loep te zien. Hierdoor lijkt het of de top van het blad rondom gezaagd is.
Soms vormt Gewoon gaffeltandmos tweehuizige zijtakjes aan de top van de stengel.
Het kapsel is gebogen, cilindrisch en staat op een lange kapselsteel. De kapselsteel is geel aan de bovenkant en rood aan de onderkant.
D. majus (Groot gaffeltandmos) is een stuk forser dan D. scoparium en mist de verhoogde cellen op de achterkant van de nerf.
D. fuscescens (Eikengaffeltandmos) heeft bij droogte gekroesde blaadjes.
D. bonjeanii (Moerasgaffeltandmos) heeft gegolfde blaadjes (gegolfde blaadjes kunnen ook voorkomen bij D. scoparium)
Het blad is 4-7,5 mm lang, smal lancetvormig uitlopend in een lange, smalle punt die grotendeels uit nerf bestaat. Het blad is meestal iets gebogen, maar kan ook recht zijn, bij droogte niet gekroesd. Bladranden bij de top duidelijk gezaagd. De achterzijde van de nerf heeft verhoogde, eveneens gezaagde cellen, deze zijn met een loep te zien. Hierdoor lijkt het of de top van het blad rondom gezaagd is.
Soms vormt Gewoon gaffeltandmos tweehuizige zijtakjes aan de top van de stengel.
Het kapsel is gebogen, cilindrisch en staat op een lange kapselsteel. De kapselsteel is geel aan de bovenkant en rood aan de onderkant.
D. majus (Groot gaffeltandmos) is een stuk forser dan D. scoparium en mist de verhoogde cellen op de achterkant van de nerf.
D. fuscescens (Eikengaffeltandmos) heeft bij droogte gekroesde blaadjes.
D. bonjeanii (Moerasgaffeltandmos) heeft gegolfde blaadjes (gegolfde blaadjes kunnen ook voorkomen bij D. scoparium)
Kenmerken van het geslacht Gaffeltandmos (Dicranacum) waartoe Gewoon gaffeltandmos behoort.
Middelgrote, 1 tot 4 cm hoge, dikke kussens. Stengel rond. Blad lancetvormig tot priemvormig, met bruine hoekcellen.
Middelgrote, 1 tot 4 cm hoge, dikke kussens. Stengel rond. Blad lancetvormig tot priemvormig, met bruine hoekcellen.
| familie | Gaffeltandfamilie (Dicranaceae) |
| info familie | Kenmerkend voor deze uitgebreide familie zijn o.a - rechtopstaande, al dan niet vertakte stengel, vaak met witte of rode rhizoïden - smalle, lancetvormige bladeren, vaak sikkelvormig of sikkelvormig-naar 1 zijde gericht, bladrand gaaf of aan de top gezaagd - bladnerf enkelvoudig, smal tot breed, soms kort uittredend - al dan niet met rizoïden aan de basis - niet-geslachtelijke voortplanting door middel van broedtakjes, broedblaadjes of bladtoppen, zelden tubers - sporenkapsels meestal 1 - kapselsteel lang, recht, zelden iets gebogen - sporendoosje cilindrisch tot eivormig, rechtopstaand tot horizontaal, glad of geribd - dekseltje rond-gesnaveld, peristoon enkelvoudig, met 16 tanden die vaak in tweeën zijn gedeeld tot aan de basis. Omvat Gaffeltandmos, Beeksterretje en Pluisjesmos. |
| naam | gewoon_gaffeltandmos (Dicranum scoparium) |
| waar | algemeen, epifytisch, terrestrisch. Veel op dood hout |
| rijpe kapsels | mei - augustus |
| specifiek | bladtop lijkt rondom gezaagd (loep!)- blad lang en smal, iets gebogen - kapselsteel rood aan de basis verlopend naar geel |
| blad | lancet- tot priemvormig, meestal gekromd, soms gegolfd. Bladtop lijkt rondom gezaagd. |
| sporenkapsel | sporendoosje gebogen en cilindrisch, kapselsteel van boven geel, aan de basis rood |