Mannetjesvaren

Klik op de afbeelding voor vergrote weergave met beschrijvende tekst

Mannetjesvaren (Dryopteris%20Filix-mas)

De Mannetjesvaren heeft stevige, kruidachtige bladeren. De vruchtbare bladeren hangen over en de deelblaadjes liggen alle in 1 vlak.
De bladen zijn afnemend dubbel geveerd of dubbel geveerd. De deelblaadjes van de 2e orde zijn bij de bladvoet ten hoogste tot halverwege de nerf ingesneden.
De plant sterft in de herfst af.
De bladspil heeft licht goudbruine schubben. De zijnerven hebben geen donkere vlek bij de aanhechting aan de bladspil.
Bladsteel meestal meer dan een vinger lang, de gehele veer 60 cm tot 1 meter. De dikke wortelstok wordt in de geneeskunde gebruikt voor het afdrijven van lintwormen.
De sporen liggen in ronde hoopjes langs de bladnerf en zijn bedekt door een vliesje. Bij de wijfjesvaren zijn de sporenhoopjes meer haak- of kommavormig. Bij de ook op de mannetjesvaren lijkende stippelvaren zijn de sporenhoopjes veel kleiner en liggen tegen de bladrand.

De Geschubde mannetjesvaren(D. affinis subsp. affinis) lijkt op de Mannetjesvaren, maar is een wintergroene plant. De bladspil is dichter beschubd met donkere schubben. De zijnerven hebben een donkere vlek bij de aanhechting aan de bladspil.
Het blad van D. affinis subsp. borreri sterft wel af in de winter.
Kenmerken van het geslacht Niervaren  (Dryopteris) waartoe Mannetjesvaren behoort.

Een van de geslachten binnen de Niervarenfamilie is Dryopteris (Niervaren).
De sporendoosjes van dit geslacht staan in rondachtige hoopjes en zijn geheel, of gedeeltelijk, bedekt door een, meestal aan 1 kant ingesneden (niervormig) vliesje. Later in het jaar worden deze vliesjes vaak onduidelijk.

Geslacht Niervaren

- Veren alleenstaand, wortelstok zwart, in veenmoerassen ==>Moerasvaren

- Veren in bundels

- Veren (totale blad) in het midden het breedst
==> Stippelvaren (slippen van de deelblaadjes gaaf, zeldzaam)

==> Naaldvaren (slippen van de deelblaadjes fijn gezaagd - uitlopend in naaldjes, zeldzaam

==> Mannetjesvaren (slippen van de deelblaadjes niet genaald, algemeen)

Veren (totale blad) onderaan even breed of breder dan het midden en de top ==> Stekelvaren (sterk samengestelde blaadjes naar de top toe steeds kleiner, daardoor bladvorm driehoekig)

==> Kamvaren (blaadjes diep ingesneden, maar niet samengesteld, over de gehele lengte van het blad even groot, alleen top iets kleiner)

SPECIFICATIES - mannetjesvaren
familieVarens en paardenstaarten (Polypodiopsida)
info familieVarens en varenachtigen behoren tot de oudste planten op aarde. Het zijn sporenplanten. Anders dan bij zaadplanten is er geen gedoe met stuifmeel, stampers en bijtjes, maar uit de sporen groeit een gametofyt, hierop bevinden zich zowel een mannelijk als vrouwelijk voortplantingsorgaan. Er is nu slechts een regendruppeltje nodig en de zaadcel kan naar de eicel toe zwemmen.
Zo eenvoudig als de voortplanting is, zo ingewikkeld is de indeling in klassen, ordes, families, geslachten en soorten.

Heukels (24e druk) deelt de varens en paardenstaarten als volgt in:
  • Orde Equisetales
  • Paardenstaart - Equisetaceae
  • Orde Ophioglossales
  • Addertongfamilie - Ophioglossaceae
  • Orde Osmundales
  • Koningsvarenfamilie - Osmundaceae
  • Orde Salviniales
  • Vlotvarenfamilie - Salviniaceae
  • Pilvarenfamilie - Marileaceae
  • Orde Polypodiales
  • Lintvaren - Pteris
  • Adelaarsvarenfamilie - Dennstaedtiaceae
  • Cystopteridaceae- Cystopteridaceae
  • Streepvarenfamilie - Asplenaceae
  • Bolletjesvarenfamilie - Onocleceae
  • Dubbellooffamilie - Blechnaceae>
  • Wijfjesvarenfamilie - Athyriaceae
  • Moerasvarenfamilie - Thelypteridaceae
  • Niervarenfamilie - Dryopteridaceae
  • Eikvarenfamilie - Polypodiaceae
naam mannetjesvaren (Dryopteris%20Filix-mas)
waar in bossen, langs slootkanten enz
bloei juli - augustus rijping van de sporen
kleur -
blad Blaadjes van de veren nooit tot aan de middennerf ingesneden slippen; de tandjes van de slippen lopen niet in naaldjes uit.
vrucht sporen