Knopbies

Klik op de afbeelding voor vergrote weergave met beschrijvende tekst

Knopbies (Schoenus%20uigricans)

De Knopbies komt hoofdzakelijk voor in het noordwestelijk kustgebied in natte duinvalleien. Ze groeit in ferme pollen, vaak tussen lage begroeiing. In het gezelschap van de Knopbies (de Knopbies-associatie) vind je planten als Parnassia en Duinrus, later vestigt zich hier Duinriet en Kruipwilg. Andere planten die je hier kunt vinden zijn de Moeraswespenorchis, Egelboterbloem, Armbloemige waterbies, Drienervige zegge, Dwergzegge, Geelgroene zegge, Slanke gentiaan en Teer guichelheil. De bodem is mosrijk. De meest voorkomende mossen zijn Gekroesd plakkaatmos, Gewoon puntmos, Goudsikkelmos en Sterrengoudmos.

De bloeiwijze is hoofdjesachtig en bevat 5-15 zwartbruine, afgeplatte, langwerpige aartjes. Aan de voet zitten meestal 2 schutbladen, waarvan de onderste uitsteekt boven de bloeiwijze. Dit onderste schutblad kan tot 10 cm lang zijn en is aan de voet schedeachtig verbreed. De aartjes van Knopbies hebben 2-3 bloemen, deze bloemen staan kluwenvormig opeengedrongen in een stijf bruinzwart schutblad met groene top. Iedere bloem heeft een krans van borstelharen. De helmknopjes worden tot 0,5 cm lang. De stijl is lang, heeft 3 stempels en is aan de voet iets verdikt. De kafjes zijn glanzend zwartbruin. De onderste 2-4 kafjes hebben geen bloem. Daarna volgen 3 kafjes met volledige bloemen. Tenslotte volgen nog 2 kafjes met onvolledig ontwikkelde bloemen.

Vergelijk Cypergras: groene bladen onder de bloemtros, geen borstelharen onder in de bloemen. Soms wel 20 bloemen in een aartje.

De stengel is 10 tot 50 cm lang en steekt hoog boven de donkere bladen uit. Tijdens de bloei zijn de toppen van de bladeren vaak verdord. Er staan 5 tot 10 aartjes bijeen. Het schutblad steekt er boven uit.
De stijl heeft 3 stempels, ieder bloempje is omgeven door 3-5 behaarde borstels.

Kenmerken van het geslacht Knopbies  (Schoenus) waartoe Knopbies behoort.

Aan het einde van de stengel bevinden zich meerdere aartjes. Deze aartjes staan vaak dicht op elkaar en lijken daardoor 1 aar te vormen. Let op de kafschubben!
De bloempjes zijn 2-slachtig, ze hebben dus meeldraden en een stamper. Zijn de bloemen 1-slachtig dan is de plant een Zegge.
De kafjes van de aartjes staan in 2 duidelijke rijen.

SPECIFICATIES - knopbies
familieCypergrassenfamilie (Cyperaceeën)
info familieGrasachtige planten. Stengel zonder knopen, gevuld, vaak driekantig. De bladen wortelstandig, met een gesloten bladschede, zonder tongetje, vaak ontbreekt de bladschijf en is er alleen een bladschede. De bloemen staan in aren, pluimen, speren of hoofdjes en zijn 1- of 2-slachtig.
Bij de 1-slachtige bloemen zitten er aan een stengel vaak zowel mannelijke als vrouwelijke aartjes. Iedere bloem staat in de oksel van een schutblaadje, het kafblaadje of kafje.
Bij 2-slachtige bloemen ontbreekt het bloemdek of dit bestaat uit borstels. Deze bloemen hebben 3 meeldraden en een stamper met 1 stijl en 2 of 3 stempels.

Sleutel tot de geslachten

Cypergrassen

- bloemen 1-slachtig, plant meestal 1-huizig => Zegge (Carex)

- Kafjes duidelijk in 2 rijen
--> aren minstens 5-bloemig, geen borstels, bloeiwijze schermvormig =>Cypergrassen

--> aren 2- of 3 bloemig, onderste 2-4 kafjes zonder bloem, borstels kort, bloeiwijze hoofdjesachtig ==> Knopbies

- Kafjes spiraalvormig verdeeld

--> bloeiwijze bestaat uit 1 eindelingse aar, schutblad blad- of stengelachtig, korter dan de aar ==> Vlottende bies, Veenbies, Waterbies

Waterbies --> alle bladscheden zonder bladschijf, borstels met omlaag gerichte tandjes

- bloeiwijze bestaat uit meerdere aren

- Bloeiwijze met 2 tegenoverstaande bladachtige schutbladen

=> Heen, Bosbies

- Schutblad stengelachtig

--> schutblad stengelachtig, bloeiwijze eindelings, plant met normale stengelbladen ==> Snavelbies

- Geen stengelbladen, bloeiwijze schijnbaar zijdelings door rechtopstaande schutblad ==> Borstelbies, Kogelbies, Bies, Ribbelbies

==> Bies - plant met wortelstokken

Verschil Russenfamilie en Cypergrasfamilie

6 bloemdekbladen, in 2 kransen, 1 stijl met 3 stempels ==> Russenfamilie
Geen bloemdekbladen of alleen haren of schubben, 0 stijlen, 2 of 3 stempels
naam knopbies (schoenus uigricans)
waar vochtige duinpannen
bloei mei - juli
kleur zwart
blad gootvormig met overlangse groef, minder dan 1 mm breed, de top vaak dor en bruin
vrucht eenzadige dopvrucht of nootje, zaad stomp driekantig en glanzend wit