Klik op de afbeelding voor vergrote weergave met beschrijvende tekst
Betonie (Stachys officinalis)
Betonie is een oorspronkelijk inheemse plant. De soort is echter sterk achteruitgegaan en komt bijna alleen nog voor als verwilderde tuinplant.
Betonie bloeit in een dichte, langwerpig-ronde bloemtros. De bloemen zijn paarsrood. De schutblaadjes zijn klein en lancetvormig. De bloemkroon is ruim 2x zo lang als de kelk.
Er zitten slechts 1-3 paar bladen aan de lange stengel, de overige bladen staan in een wortelrozet. De bladen zijn langwerpig, met hartvormige voet, stomp tot vrij spits gekarteld. De onderste bladen zijn lang gesteeld, de bovenste kort.
De stengel is niet vertakt en kort behaard.
Betonie bloeit in een dichte, langwerpig-ronde bloemtros. De bloemen zijn paarsrood. De schutblaadjes zijn klein en lancetvormig. De bloemkroon is ruim 2x zo lang als de kelk.
Er zitten slechts 1-3 paar bladen aan de lange stengel, de overige bladen staan in een wortelrozet. De bladen zijn langwerpig, met hartvormige voet, stomp tot vrij spits gekarteld. De onderste bladen zijn lang gesteeld, de bovenste kort.
De stengel is niet vertakt en kort behaard.
Kenmerken van het geslacht Betonie (Betonica) waartoe Betonie behoort.
Blad regelmatig gekarteld, ruim 2-maal zo lang als breed, de onderste lang gesteeld en met diep ingesneden voet.
Bloemen niet paarsgewijs gerangschikt zoals Glidkruid, met duidelijke onder- en bovenlip, geen pluis. Er zijn 4 meeldraden. De bovenlip bij geheel geopende bloemen is omhoog gebogen, zelfs achterovergeslagen, rood van kleur, in stompe, dichte tros aan de stengeltop, onder de bloemtop aan de lange stengel nog slechts 2 of 3 bladparen.
Blad regelmatig gekarteld, ruim 2-maal zo lang als breed, de onderste lang gesteeld en met diep ingesneden voet.
Bloemen niet paarsgewijs gerangschikt zoals Glidkruid, met duidelijke onder- en bovenlip, geen pluis. Er zijn 4 meeldraden. De bovenlip bij geheel geopende bloemen is omhoog gebogen, zelfs achterovergeslagen, rood van kleur, in stompe, dichte tros aan de stengeltop, onder de bloemtop aan de lange stengel nog slechts 2 of 3 bladparen.
| familie | Lipbloemfamilie (Labiatae of Lamiaceae) |
| info familie | Alle planten uit deze familie hebben kruisgewijs staande bladeren en vierkante stengels. Het zijn over het algemeen kruidachtige planten. De bloemen staan in schijnkransen. De kelk is 5-10-tandig. Van de bloemen zijn de kroonblaadjes vergroeid tot 2 lippen, de bovenlip bestaat meestal uit 2 delen, de onderlip uit 3. Er zijn 4 meeldraden, 2 langere en 2 kortere of slechts 2. Er is 1 stijl met 2 stempels. De vrucht is een 4-delige splitvrucht. |
| naam | betonie (Stachys officinalis) |
| waar | op vochtige, lemige of kalkrijke grond op grazige hellingen en aan bosrand, verwilderd |
| bloei | juni - augustus |
| kleur | paarsrood, soms lichter, zelden wit |
| blad | 1-3 paar stengelbladen, overige bladen in wortelrozet |
| vrucht |