Klik op de afbeelding voor vergrote weergave met beschrijvende tekst
Viltige aardster (Geastrum%20saccatum)
De Viltige aardster herken je aan het ongesteelde bolletje met gewimperde mondzone en de hof met duidelijke ringvoor. De 5-8 slippen zijn aan de onderzijde bedekt met een kortviltige, egale, okergele tot bruingele laag. Er is geen vastgegroeid zand.
Te vinden in kalkrijke, open, mosrijke duingraslanden in de grijze duinen.
De gelijkende Gekraagde aardster heeft slippen met een donkerbruine onderzijde en lengtebarsten. Ook heeft de Gekraagde aardster geen ringvoor. De kraag is geen 100% zeker kenmerk.
Te vinden in kalkrijke, open, mosrijke duingraslanden in de grijze duinen.
De gelijkende Gekraagde aardster heeft slippen met een donkerbruine onderzijde en lengtebarsten. Ook heeft de Gekraagde aardster geen ringvoor. De kraag is geen 100% zeker kenmerk.
Kenmerken van het geslacht Aardster (Geastrum) waartoe Viltige aardster behoort.
Jonge aardsterren zijn bolvormig of lijken op een tulpenbol. In het bolletje zit het sporenvormend weefsel. Men noemt dit gleba. Als de sporen rijp zijn scheurt de buitenlaag van het bolletje stervormig open. De slippen die nu zijn ontstaan drukken het bolletje omhoog. Het bolletje komt los van de zwamvlok in de grond. Deze zwamvlok kan na verloop van tijd weer nieuwe vruchtlichamen voortbrengen.
De rijpe sporen ontsnappen geleidelijk door een opening in het bolletje.
De vorm van de opening (mondzone) is belangrijk bij determinatie. De mondzone kan ontbreken, gevoord-geplooid of gewimperd, laag kegelvormig of kegelvormig zijn. De mondzone kan scherp begrensd zijn of geleidelijk in de wand van het bolletje overgaan. Verder kan er rond de opening een zone (hof) zijn die anders gekleurd of anders van structuur is.
De wand van het bolletje kan bedekt zijn met duidelijk zichtbare kleine kristallen (Kleine aardster bv) of, met een melige bepoedering (Baretaardster bv). De Peperbus heeft een grof korrelig oppervlak, terwijl bv. De Ruwe aardster vezelig wrattig oppervlak heeft. Het Weerhuisje heeft een wollig-vezelig oppervlak. Andere soorten hebben een glad oppervlak.
Behalve het bolletje zijn ook de slippen belangrijk bij determinatie. Sommige aardsterren hebben min of meer hydroscopische slippen, d.w.z. dat ze bij vochtig weer uitspreiden en bij droogte weer dichtvouwen.
Ook de onderzijde van de slippen doet mee bij determinatie. Soms is een litteken te zien op de plek waar de zwamvlok vast heeft gezeten aan het vruchtlichaam. De onderzijde van de slippenkrans is bij deze aardsterren meestal bruinachtig. Bij andere soorten is de zwamvloklaag wollig en bedekt met vastgegroeide aarde. Er is geen litteken, omdat de zwamvlok bij deze aardsterren niet op 1 punt was aangehecht, maar het gehele vruchtlichaam omgaf. En dan is er nog een derde mogelijkheid, nl. de zwamvloklaag laat los van de vezellaag behalve bij de slippen. Er blijft dan een soort kommetje achter in de grond onder de aardster. (Bruine, Gewimperde, Viltige, Tepel- en Bloemaardster). De punten van de slippen wijzen in min of meerdere mate naar de grond.
Bron: De Aardsterren van Nederland en België van Leo Jalink. Te downloaden via de site van de Nederlandse Mycologische Vereniging
Jonge aardsterren zijn bolvormig of lijken op een tulpenbol. In het bolletje zit het sporenvormend weefsel. Men noemt dit gleba. Als de sporen rijp zijn scheurt de buitenlaag van het bolletje stervormig open. De slippen die nu zijn ontstaan drukken het bolletje omhoog. Het bolletje komt los van de zwamvlok in de grond. Deze zwamvlok kan na verloop van tijd weer nieuwe vruchtlichamen voortbrengen.
De rijpe sporen ontsnappen geleidelijk door een opening in het bolletje.
De vorm van de opening (mondzone) is belangrijk bij determinatie. De mondzone kan ontbreken, gevoord-geplooid of gewimperd, laag kegelvormig of kegelvormig zijn. De mondzone kan scherp begrensd zijn of geleidelijk in de wand van het bolletje overgaan. Verder kan er rond de opening een zone (hof) zijn die anders gekleurd of anders van structuur is.
De wand van het bolletje kan bedekt zijn met duidelijk zichtbare kleine kristallen (Kleine aardster bv) of, met een melige bepoedering (Baretaardster bv). De Peperbus heeft een grof korrelig oppervlak, terwijl bv. De Ruwe aardster vezelig wrattig oppervlak heeft. Het Weerhuisje heeft een wollig-vezelig oppervlak. Andere soorten hebben een glad oppervlak.
Behalve het bolletje zijn ook de slippen belangrijk bij determinatie. Sommige aardsterren hebben min of meer hydroscopische slippen, d.w.z. dat ze bij vochtig weer uitspreiden en bij droogte weer dichtvouwen.
Ook de onderzijde van de slippen doet mee bij determinatie. Soms is een litteken te zien op de plek waar de zwamvlok vast heeft gezeten aan het vruchtlichaam. De onderzijde van de slippenkrans is bij deze aardsterren meestal bruinachtig. Bij andere soorten is de zwamvloklaag wollig en bedekt met vastgegroeide aarde. Er is geen litteken, omdat de zwamvlok bij deze aardsterren niet op 1 punt was aangehecht, maar het gehele vruchtlichaam omgaf. En dan is er nog een derde mogelijkheid, nl. de zwamvloklaag laat los van de vezellaag behalve bij de slippen. Er blijft dan een soort kommetje achter in de grond onder de aardster. (Bruine, Gewimperde, Viltige, Tepel- en Bloemaardster). De punten van de slippen wijzen in min of meerdere mate naar de grond.
Bron: De Aardsterren van Nederland en België van Leo Jalink. Te downloaden via de site van de Nederlandse Mycologische Vereniging
| familie | Aardsterren (Geastraceae) |
| info familie | Vruchtlichaam aanvankelijk uivormig. Bij rijping scheurt de buitenwand en krullen de delen stervormig naar buiten. Hierdoor komt een bolletje met sporen vrij. In Nederland komen 19 soorten voor. Ze worden hoofdzakelijk in de duinen gevonden. |
| naam | viltige_aardster (Geastrum saccatum) |
| waar | in kalkrijke, open, mosrijke duingraslanden in de grijze duinen |
| sporeekleur | bruin |
| hoed | bolletje ongesteeld, zonder uitzakking, mondzone gewimperd en met hof met duidelijke ringvoor |
| steel | - |
| plaatjes | slippen naar onderen omgerold, onderzijde met kortviltige, egale, okergele tot bruine laag, zonder vastgegroeid zand en zonder lengtebarsten |