Echte tonderzwam

Klik op de afbeelding voor vergrote weergave met beschrijvende tekst

Echte tonderzwam (Fomes%20fomentarius)

De Echte tonderzwam is een veel voorkomende, meerjarige, necrotrofe zwam op voornamelijk beuk en berk. Typisch zo′n zwam waar je aan voorbij loopt zonder hem echt op te merken.
Het vruchtlichaam is enigszins hoefvormig en varieert in kleur van roodbruin tot bijna zwart. De poriën zijn zeer klein en vuil wittig, ze verkleuren niet bij beschadiging. Vergelijk de andere tonderzwammen die wel verkleuren.
Het vlees is dik, bruin en bij de aanhechting zit een korrelig-kurkachtige weefselklont. Deze myceliaalkern ontbreekt bij andere tonderzwammen.
Druppel bij twijfel wat KOH op een schilfertje van de korst op de hoed, deze verkleurt dan bloedrood. Bij andere tonderzwammen is geen KOH-reactie te zijn.
De Echte tonderzwam heeft witte sporen, de andere tonderzwammen bruine.

Toch liep en loopt niet iedereen nonchalant voorbij aan de Echte tonderzwam.
Vroeger werd de zwam gebruikt om tondel te maken, smeulend vuur dat in een doosje (het tondeldoosje) werd meegenomen. Het vlees van de Echte tonderzwam is licht ontvlambaar. De kernen van jonge zwammen werden gekneusd tot pluizig, zacht tondel. Deze materie blijft, eenmaal ontstoken, lang smeulen en kon zo door de reiziger gebruikt worden om een vuurtje aan te steken.

Tegenwoordig is de Echte tonderzwam vooral bij Aziaten geliefd vanwege de medicinale werking. Neushoorn of tonderzwam, beide moeten sneuvelen als het om de potentie van de Aziaat gaat! Ook worden er middeltjes tegen slaapproblemen, hartklachten en verschillende soorten kanker van gemaakt. Vandaar dat je steeds vaker bomen met grote, kale plekken ziet, plekken waar ooit de best wel mooie Echte tonderzwammen te bewonderen waren.

De Echte tonderzwammen zien er vrij gedrongen uit in vergelijking met de Platte tonderzwam.
Kenmerken van het geslacht Fomes  (Fomes) waartoe Echte tonderzwam behoort.

Meerjarige, hoefvormige houtzwammen. De nieuwe groei vindt plaats aan de rand, waardoor het hymenium steeds lager komt te liggen. Concentrische, gekleurde banden markeren de verschillende groeiseizoenen.

SPECIFICATIES - echte_tonderzwam
familiePolyporaceae (Polyporaceae)
info familieEen omvangrijke groep van 1- of meerjarige houtzwammen, met allerhande vormen met een poreus of soms van lamellen voorzien kiemvlies.
naam echte_tonderzwam (Fomes fomentarius)
waar op stammen van berken en beuken, soms ook populieren en lindes
sporeekleur wit
hoed hoef- tot consolevormig, 10-30x5-20 cm, 1-25 cm dik, met een stompe, viltige groeirand. Bovenzijde concentrisch gezoneerd, kaal, met 1-2 mm dikke korst, donkerbruin, okerbruin- of roodbruin tot licht- of donkergrijs
steel aangehecht aan substraat
plaatjes buisjes per laag 2-8 mm, lichtbruin. Poriën 3-4 mm per mm, rond, cvrème tot lichtoker of bruinachtig