Tulpenboom

Klik op de afbeelding voor vergrote weergave met beschrijvende tekst

Amerikaanse tulpenboom (Liriodendron%20tulipiflora)

Kenmerkend voor de Tulpenboom (niet te verwarren met de Magnolia) is het vierlobbige blad, waarvan de bovenste twee een kom vormen, zodat de bladpunt afgeknipt lijkt te zijn. In de winter verkleurt het blad opvallend geel.

De Amerikaanse tulpenboom is een snel groeiende boom die in Nederland tot 30 m hoog kan worden. Het dikste exemplaar (in Warnsveld te vinden) heeft een omtrek van bijna 7 meter.

De Amerikaanse tulpenboom bloeit in juni-juli. De bloemen bestaan uit drie groene, teruggeslagen kelkbladen en zes kroonbladen, deze zijn groengeel met een zigzaggend oranje vlekkenpatroon. De bloemen staan rechtop en doen door hun vorm denken aan tulpen.

De bloem is proterogynisch (de stampers zijn eerder rijp dan de meeldraden). In Amerika worden de bloemen bestoven door kolibries.
De gevleugelde nootjes staan kegelvormig bijeen.

De stamschors is aanvankelijk vrij glad tot netvormig gegroefd, maar naarmate de boom ouder wordt ontstaan diepgegroefde, verticaal lopende kurklijsten.
De bladknoppen zijn bedekt met 3 lange, kale knopschubben, die aan de top iets openstaan, ze doen wat aan een eendensnavel denken.

De boom op bijgaande foto′s is te vinden op landgoed Leyduin in Vogelenzang. De boom is rond 1750 geplant. Bij de laatste meting in 2020 was de omtrek 3,65 meter en de hoogte ongeveer 26 meter. Het bezit van exotische bomen was in die tijd een statussymbool voor de rijke landgoedeigenaren. Op het landgoed zijn er nog vele te vinden.
Kenmerken van het geslacht Tulpenboom  (Liriodendron) waartoe Amerikaanse tulpenboom behoort.

Het geslacht Liriodendron kent slechts 2 soorten. De Liriodendron tulipifera (Amerikaanse tulpenboom) is de bekendste. De tweede soort is de Liriodendron chinense (Chinese tulpenboom). De tulpenbomen zijn grote, bladverliezende bomen met enorme koepelvormige kronen en een kaarsrechte stam. De Amerikaanse is groter dan de Chinese en kan tot 80 meter hoog worden. In West-Europa worden ze niet hoger dan 35-40 meter.

Bomen uit het geslacht Liriodendron kwamen al voor in het Krijt, zo′n 145-66 miljoen jaar voor onze jaartelling dus. Het is dan ook niet verwonderlijk dat de bloemopbouw en de bladvorm die van zeer primitieve planten zijn.

De bloemen staan rechtop en doen denken aan een tulp. Ze zijn 4-5 cm lang en in bloei 6 cm breed. Een bloem bestaat uit 3 lichtgroene, teruggebogen kelkbladeren en 6 opstaande, groen tot groengele kroonbladeren. Op de kroonbladeren zit ook nog een oranje zigzagpatroon. Er zijn veel meeldraden en vruchtbeginsels, gerangschikt rond een centrale spil (gynaceum). De vruchten verschijnen in oktober. Het zijn kegelvormige, rechtopstaande vruchten van 7-9 x 2-3 cm groot. De kegel bestaat uit gevleugelde nootvruchtjes. Helaas zitten deze prachtige bloemen hoog in de kroon van de boom. De bomen bloeien pas na 15 of 20 jaar.

Ook het blad van de tulpenboom is bijzonder van vorm door het ontbreken van een uitstekende bladtop. Een blad bestaat uit 4 lobben, waarvan de bovenste twee een soort kom vormen. De bladrand is gaaf. De lobben hebben een stompe punt.
Het ontluikende blad is over de hoofdnerf gevouwen en wordt omsloten door 2 grote, geelgroene steunbladen. Deze steunblaadjes vallen later af en laten een ringvormig litteken achter op de twijg. Het blad heeft 5-7 zijnerven, die de bladrand vaak niet raken. De kleur van het blad is fris lentegroen. De nerven zijn dicht behaard. In de herfst kleurt het blad prachtig lichtgeel.

De stam en gesteltakken zijn grijs en glad, later grijzig en netvormig gegroefd met regelmatige schorsplaatjes. Later ontstaan dikke, kurkachtige schorslijsten.

SPECIFICATIES - amerikaanse_tulpenboom
familieMagnoliafamilie (Magnoliaceae)
info familieOok wel bekend als Tulpenboomfamilie of Beverboomfamilie. De familie is nogal aan verandering onderhevig geweest. Volgens de laatste indeling zijn er 2 geslachten
  • Magnolia s.l. of Beverboom<
  • Tulpenboom

In Europa komen de tot deze familie behorende soorten alleen als tuinbomen voor. De meeste soorten bloeien vroeg in het voorjaar nog voordat het blad verschijnt. De bekendste is de betoverend mooie Magnolia x soulangeana.

Hoewel de Magnolia x soulangeana ook wel Tulpenboom genoemd wordt, is de echte Tulpenboom wat bloemen betreft een minder opvallende verschijning. De echte Tulpenboom wordt voornamelijk aangeplant vanwege het mooie blad.
naam amerikaanse_tulpenboom (Liriodendron tulipiflora)
waar aangeplant
bloei juni - augustus
kleur drie groene, terruggebogen kelkbladen, zes groengeel met oranje, rechtopstaande kroonbladen
blad kenmerkend voerlobbig blad zonder bladpunt
vrucht vruchten groen en kegelvormig, zaad valt in oktober