Zandkaalkopje

Klik op de afbeelding voor vergrote weergave met beschrijvende tekst

Zandkaalkopje (Deconica%20montana)

Het Zandkaalkopje is een kleine paddestoel met een bruin, gestreept hoedje die vooral tussen haarmos groeit.

Het hoedje van Zandkaalkopjes is bij vochtig weer opvallend gestreept, glad donkerbruin en wat vettig. Bij droog weer is de hoed mat en okerkleurig tot beige gekleurd. Verder is de hoed kaal, soms zijn er velumrestjes langs de rand. Het dunne steeltje is 15-20 mm lang en in lengterichting wittig vezelig. De kleur is eerst oranjebruin, maar later wordt de steel steeds donkerder, tot zwart aan toe. Het vlees is wit tot grijsbruin. De geur is zwak, kruidig. Het Zandkaalkopje is een giftige paddenstoel.

Het Zandkaalkopje is een paddenstoel van zandverstuivingen, schrale (duin)graslanden en heiden op droge, zandige bodem. Daar groeien ze meestal in groepjes tussen het mos.

Te verwarren met Psilocybe muscorum, het Kleverig kaalkopje. Ook dit kaalkopje groeit tussen mossen en gras in zandverstuivingen, schrale graslanden en tuinen op droge, voedselarme zandgrond. Maar zoals de naam al zegt: de hoed is bij vocht kleverig en glanzend, roodbruin en heeft een bultje. Microscopisch voert de route via
sporen kleiner dan 10 mu lang
sporen dikwandig
sporen niet ruitvormig in vooraanzicht
sporen met een duidelijke, vaak vrij grote kiempore
vrij eenvoudig naar D. montana. (of naar het Tonsuurkaalkopje dat macroscopisch gekenmerkt wordt door vezelige en getande velumvlokjes op de hoed en in sterk bemeste graslanden groeit. Het is een zeldzame soort).
Kenmerken van het geslacht Kaalkopjes (Deconica)  (Deconica) waartoe Zandkaalkopje behoort.

Dit geslacht bestaat uit de secties Deconica en Coprophila die vroeger werden ingedeeld bij het geslacht Psilocybe. In tegenstelling tot de huidige Psilocybe-soorten bevatten de paddestoelen uit dit nieuwe geslacht geen hallucinogene stoffen en verkleuren derhalve ook niet blauw bij kneuzing. Algemeen in zandverstuivingen is het Zandkaalkopje (D. montana). Op mest komt o.a. het Mestkaalkopje voor (D. coprophila). Op grasresten o.a. het Halmkaalkopje (D. inquilina). En dan zijn er nog een aantal, minder algemene soorten. Alle Deconica′s zijn microscoop-paddestoelen.

De kaalkopjes hebben meestal een doorschijnend gestreepte hoed. De sporenprint is donkerbruin tot zwartbruin en doet dan sterk denken aan Psathyrella′s. Let op of er een purperen tint aanwezig is in de sporenprint. Zonder purperen tint voert de sleutel naar de franjehoedjes.

SPECIFICATIES - zandkaalkopje
familieStropharia′s (Strophariaceae)
info familieTot de Stropharia-familie behoren o.a.:
- zwavelkoppen, kaalkopjes en stropharia′s (Psilocybe - Deconica)
- bundelzwammen (Pholiota)
naam zandkaalkopje (Deconica montana)
waar in groepen tussen mos in zandverstuivingen, schrale (duin)graslanden en heiden op droge, zandige bodem
sporeekleur purperzwart
hoed donkerbruin, vochtig gestreept, droog mat en okerkleurig tot beige, jong met velumresten langs de hoedrand
steel 15-20 mm x 1 mm, wit vezelig in lengterichting, eerst oranjebruin later steeds donkerder tot zwart aan toe
plaatjes crème tot donker purperbruin